Các điện tích này có thể tích tụ trên bề mặt của một vật thể cho đến khi chúng tìm được cách giải phóng hoặc giải phóng. Một cách để phóng điện chúng là thông qua một mạch điện. Sự cọ xát của một số vật liệu với nhau có thể truyền các điện tích âm hoặc các điện tử. Ví dụ, nếu bạn chà giày trên thảm, cơ thể bạn sẽ thu thêm các electron. Có rất nhiều ý kiến bàn tán, lý giải về hiện tượng kỳ lạ này. Trong đó, có cả ý kiến của chuyên gia đã giải thích răng đây là một đám mây có tên gọi là là "mây dải khăn", "mây mũ" hoặc tên tiếng anh là "pileus" (nghĩa: Mũ nấm). Loại mây này được hình thành bởi Giải thích hiện tượng sinh đôi khác cha hiếm gặp. Xét nghiệm là cách dễ nhất để nhận biết được quan hệ huyết thống cha con. Tuy nhiên ở một số trường hợp hi hữu điều này lại có phần phức tạp vì hóa ra người đàn ông lại chỉ có thể là bố ruột của một trong đi tìm lời giải thích cho hiện tượng kỳ là của thiên nhiên rằng: "Tại sao có mưa sao băng xảy ra" Mưa sao băngxảy ra khi bụi hoặc các mảnh nhỏ từ các tiểu hành tinh hoặc saochổi đi vào khí quyển Trái đất ở tốc độ rất cao. Những sao bănglớn rơi tới mặt đất được gọi là thiên thạch và ta hiếm Giải thích hiện tượng vật lý tại sao nước lại tắt được lửa? Thứ nhất, hễ nước gặp một vật đang cháy thì nó biến thành hơi và hơi này lấy đi rất nhiều nhiệt của vật đang cháy. Nhiệt cần thiết để biến nước sôi thành hơi nhiều gấp 5 lần nhiệt cần thiết Vay Tiền Nhanh. Trường THPT Tân Lâm Sáng kiến kinh nghiệm NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY VÀ HỌC MÔN HOÁ HỌCBẰNG VIỆC GIẢI THÍCH CÁC HIỆN TƯỢNG THỰC TIỄN CÓ LIÊN QUAN ĐẾN BÀI HỌCA. ĐẶT VẤN ĐỀI/ CƠ SỞ LÝ LUẬN Giáo dục thế hệ trẻ là nhiệm vụ mà tất các các quốc gia trên thế giới đều coi là chiến lược của dân tộc mình .Vì thế đại hội lần IX, Đảng cộng sản Việt Nam trong nghị quyết ghi rõ “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, tương lai của một dân tộc, một quốc gia phải nhìn vào nền giáo dục của quốc gia về tầm quan trọng của giáo dục cho thế hệ trẻ nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần công lớn công học tập của các em”.Trước khi Người ra đi, trong di chúc chủ tịch Hồ Chí Minh có dặn “Phải giáo dục thế hệ trẻ để cho họ trở thành người vừa hồng vừa chuyên”.Trong điều kiện hiện nay, khi khoa học kỹ thuật của nhân loại phát triển như vũ bão, nền kinh tế trí thức có tính toàn cầu thì nhiệm vụ của ngành giáo dục vô cùng to lớn Giáo dục không chỉ truyền đạt kiến thức cho học sinh mà còn phải giúp học sinh vận dụng kiến thức khoa học vào cuộc sống, vừa mang tính giáo dục, vừa mang tính giáo dưỡng nhưng cao hơn là giáo dưỡng hướng thiện khoa CƠ SỞ THỰC môn hoá học trong trường trung học phổ thông giữ một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển trí dục của học sinh. Mục đích của môn học là giúp cho học sinh hiểu đúng đắn và hoàn chỉnh, nâng cao cho học sinh những tri thức, hiểu biết về thế giới, con người thông qua các bài học, giờ thực hành... của hoá học. Học hoá để hiểu, giải thích được các vấn đề thực tiễn thông qua cơ sở cấu tạo nguyên tử, phân tử, sự chuyển hoá của các chất bằng các phương trình phản ứng hoá học... Đồng thời là khởi nguồn, là cơ sở phát huy tính sáng tạo ra những ứng dụng phục vụ trong đời sống của con người. Hoá học góp phần giải tỏa, xoá bỏ hiểu biết sai lệch làm phương hại đến đời sống, tinh thần của con ngời... GV Bùi Xuân Đông 1 Tổ Hóa – Sinh – KỷTrường THPT Tân Lâm Sáng kiến kinh nghiệm Để đạt được mục đích của học hoá học trong trường phổ thông thì giáo viên dạy hoá học là nhân tố tham gia quyết định chất lượng. Do vậy, ngoài những hiểu biết về hoá học, người giáo viên dạy hoá học còn phải có phương pháp truyền đạt thu hút gây hứng thú khi lĩnh hội kiến thức hoá học của học sinh. Đó là vấn đề cần quan tâm và nghiên cứu nghiêm túc. Trong sáng kiến kinh nghiệm SKKN này, tôi có đề cập đến một khía cạnh “Nâng cao hiệu quả dạy và học môn hoá học bằng việc giải thích các hiện t-ợng thực tiễn có liên quan đến bài học” với mục đích góp phần sao cho học sinh hóa học dễ hiểu, thiết thực, gần gũi với đời sống và lôi cuốn học sinh khi học… Để hoá học không còn mang tính đặc thù khó hiểu như một “thuật ngữ khoa học”.III/ THỰC TRẠNG VÀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU1/Thực trạngTrước tình hình học hoá học phải đổi mới phương pháp dạy học đã và đang thực sự là yếu tố quyết định hiệu quả giờ dạy. Một trong những yếu tố để đạt giờ dạy có hiệu quả và tiến bộ là phải phát huy tính thực tế, giáo dục về môi trường, về tư tưởng vừa mang bản sắc dân tộc mà không mất đi tính cộng đồng trên toàn thế giới, những vấn đề cũ nhưng không cũ mà vẫn có tính chất cập nhật và mới mẽ, đảm bảo tính khoa học – hiện đại, cơ bản; tính thực tiễn và giáo dục kỹ thuật tổng hợp; tính hệ thống sư nhiên mỗi tiết học có thể không nhất thiết phải hội tụ tất cả những quan điểm nêu trên, cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng, đừng quá lạm dụng khi l ượng kiến thức không đồng nhất .* Thực tế giảng dạy cho thấyMôn hoá học trong trường phổ thông là một trong môn học khó, nếu không có những bài giảng và phương pháp hợp lý phù hợp với thế hệ học trò dễ làm cho học sinh thụ động trong việc tiếp thu, cảm nhận. Đã có hiện tượng một số bộ phận học sinh không muốn học hoá học, ngày càng lạnh nhạt với giá trị thực tiễn của hoá giáo viên chưa quan tâm đúng mức đối t ượng giáo dục Chưa đặt ra cho mình nhiệm vụ và trách nhiệm nghiên cứu, hiện t-ợng dùng đồng loạt cùng một cách dạy, một bày giảng cho nhiều lớp, nhiều thế hệ học trò là không ít. Do phương pháp ít có tiến bộ mà người giáo viên đã trở thành người cảm nhận, truyền thụ tri thức một chiều. Giáo viên nên là người hướng dẫn học sinh chủ động trong quá trình lĩnh hội tri thức hoá Bùi Xuân Đông 2 Tổ Hóa – Sinh – KỷTrường THPT Tân Lâm Sáng kiến kinh nghiệm 2/ Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên để việc giảng dạy môn hoá học đạt hiệu quả cao hơn tôi đã mạnh dạn cải tiến nội dung, phương pháp trong các bài giảng hoá học Một trong những điểm tôi đã làm là “Nâng cao hiệu quả dạy và học môn hoá học bằng việc giải thích các hiện t-ợng thực tiễn có liên quan đến bài học”. Có những vấn đề hoá học có thể giúp học sinh giải thích những hiện tượng trong tự nhiên, tránh việc mê tín dị đoan, thậm chí hiểu được những dụng ý khoa học hoá học trong những câu ca dao – tục ngữ mà thế hệ trước để lại và có thể ứng dụng trong thực tiễn đời sống thường ngày chỉ bằng những kiến thức rất phổ thông mà không gây nhàm chán, xa lạ; lại có tác dụng kích thích tính chủ động, sáng tạo, hứng thú trong môn học; làm cho hoá học không khô khan, bớt đi tính đặc thù và phức phạm vi đề tài tôi kkông có tham vọng giải quyết mọi vấn đề trong thực tiễn có thể để “Nâng cao hiệu quả dạy và học môn hoá học bằng việc giải thích các hiện t-ợng thực tiễn có liên quan đến bài học” mà chỉ nêu lên một vài suy nghĩ, đề suất của cá nhân coi đó là kinh nghiệm qua một số ví dụ minh hoạ, với mong muốn góp phần tạo ra và phát triển phương pháp dạy hoá học hiệu quả cao hơn qua các bài giảng hoá GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀTừ cơ sở lý luận và thực tiễn dạy học, tôi đã thấy rằng “Nâng cao hiệu quả dạy và học môn hoá học bằng việc giải thích các hiện t-ợng thực tiễn có liên quan đến bài học” sẽ tạo hứng thú, khơi dậy niềm đam mê; học sinh hiểu được vai trò và ý nghĩa thực tiễn trong học hoá học. Để thực hiện được, người giáo viên cần nghiên cứu kỹ bài giảng, xác định được kiến thức trọng tâm, tìm hiểu, tham khảo các vấn đề thực tế liên quan phù hợp với từng học sinh ở thành thị, nông thôn …; đôi lúc cần quan tâm đến tính cách sở thích của đối tượng tiếp thu, hình thành giáo án theo hướng phát huy tính tích cực chủ động của học sinh, phải mang tính hợp lý và hài hoà; đôi lúc có khôi hài nhưng sâu sắc, vẫn đảm nhiệm được mục đích học môn hoá học. Tuy nhiên, thời gian giành cho vấn đề này là không nhiều, “nó nh- thứ gia vị trong đời sống không thể thay cho thức ăn nh-ng thiếu nó thì kém đi hiệu quả ăn uống ”.I/ CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN“Nâng cao hiệu quả dạy và học môn hoá học bằng việc giải thích các hiện t-ợng thực tiễn có liên quan đến bài học” bằng cáchGV Bùi Xuân Đông 3 Tổ Hóa – Sinh – KỷTrường THPT Tân Lâm Sáng kiến kinh nghiệm 1. Nêu hiện tượng thực tiễn xung quanh đời sống ngày, thường sau khi đã kết thúc bài học. Cách nêu vấn đề này có thể tạo cho học sinh căn cứ vào những kiến thức đã học tìm cách giải thích hiện tượng ở nhà hay những lúc bắt gặp hiện tượng đó, học sinh sẽ suy nghĩ, ấp ủ câu hỏi vì sao lại có hiện tượng đó? Tạo tiền đề thuận lợi khi học bài học mới tiếp theo. 2. Nêu hiện tượng thực tiễn xung quanh đời sống ngày thường qua các phương trình phản ứng hoá học cụ thể trong bài học. Cách nêu vấn đề này có thể sẽ mang tính cập nhật, làm cho học sinh hiểu và thấy được ý nghĩa thực tiễn bài học. Giáo viên có thể giải thích để giải toả tính tò mò của học sinh. Mặc dù vấn đề được giải thích có tính chất rất phổ thông. 3. Nêu hiện tượng thực tiễn xung quanh đời sống ngày thường thay cho lời giới thiệu bài giảng mới. Cách nêu vấn đề này có thể tạo cho học sinh bất ngờ, có thể là một câu hỏi rất khôi hài hay một vấn đề rất bình thường mà hàng ngày học sinh vẫn gặp nhưng lại tạo sự chú ý quan tâm của học sinh trong quá trình học Nêu hiện tượng thực tiễn xung quanh đời sống ngày thường thông qua các bài tập tính toán. Cách nêu vấn đề này có thể giúp cho học sinh trong khi làm bài tập lại lĩnh hội được vấn đề cần truyền đạt, giải thích. Vì muốn giải được bài toán hoá đó học sinh phải hiểu được nội dung kiến thức cần huy động, hiểu được bài toán yêu cầu gì? Và giải quyết như thế nào?5. Nêu hiện tượng thực tiễn xung quanh đời sống ngày thường thông qua những câu chuyện ngắn có tính chất khôi hài, gây cười có thể xen vào bất cứ thời gian nào trong suốt tiết học. Hướng này có thể góp phần tạo không khí học tập thoải mái. Đó cũng là cách kích thích niềm đam mê học Tiến hành tự làm thí nghiệm qua các hiện tượng thực tiễn xung quanh đời sống ngày thường ở địa phương, gia đình … sau khi đã học bài giảng. Cách nêu vấn đề này có thể làm cho học sinh căn cứ vào những kiến thức đã học tìm cách giải thích hay tự tái tạo lại kiến thức qua các thí nghiệm hay những lúc bắt gặp hiện tượng, tình huống đó trong cuộc sống. Giúp học sinh phát huy khả năng ứng dụng hoá học vào đời sống thực Nêu hiện tượng thực tiễn xung quanh đời sống ngày thường từ đó liên hệ với nội dung bài giảng để rút ra những kết luận mang tính quy luật. Làm cho học sinh không có cảm giác khó hiểu vì có nhiều vấn đề lý thuyết nếu đề cập theo tính đặc thù của bộ môn thì khó tiếp thu được nhanh so với gắn nó với thực tiễn hàng ngày. II/ CÁC BIỆN PHÁP ĐỂ TỔ CHỨC THỰC HIỆNGV Bùi Xuân Đông 4 Tổ Hóa – Sinh – KỷTrường THPT Tân Lâm Sáng kiến kinh nghiệm 1/ Để tổ chức thực hiện được giáo viên có thể dùng nhiều phương tiện, nhiều cách như bằng lời giải thích, hình ảnh, đoạn phim, … có thể tiến hành dạy trong hoàn cảnh dùng máy chiếu hay không dùng máy chiếu … Điều này cần phụ thuộc vào điều kiện ở mỗi trường, căn cứ vào hoàn cảnh cụ thể và phong cách dạy khác nhau để huy động tối đa. Vì hiệu quả giáo dục với nội dung đề tài này, có những kinh nghiệm có thể áp dụng cho người này nhưng có những phong cách không thể áp dụng cho giáo viên khác. Vì phong cách dạy “nó nh- tính cách của mỗi con ng-ời không thể ai cũng giống ai” nhưng đảm bảo được nội dung dạy học theo yêu cầu của chương Một số ví dụ minh họa thông qua một số hiện tượng trong thực tiễn trong số hàng nghìn, hàng vạn hiện tượng, tình huống thực tiễn có thể áp dụng* Ví dụ 01 Vai trò của Ozon trong đời sống và công nghiệp như thế nào?Ozon có khả năng “cải tạo” nước thải, có thể khử các chất độc như Phenol, hợp chất Xianua, nông dược, chất trừ cỏ, các hợp chất hữu cơ gây bệnh … có trong nước thải và Ozon có thể tác dụng với các ion kim loại sắt, thiếc, chì, mangan… Biến nước thải thành nước sạch vô tầng cao khí quyển 10 − 30km quanh Trái đất, Ozon tồn tại thành một tầng khí quyển riêng, có khả năng hấp thụ tia tử ngoại phát ra từ mặt trời. Vì các tia tử ngoại làm cho người, động thực vật bị đột biến gen, gây bệnh nan y … Gần đây do công nghiệp phát triển, các nhà máy xuất hiện khí thải, động cơ phản lực … thải vào khí quyển một lượng bụi và khí ô nhiểm, thì Ozon lại góp phần oxi hoá chất gây ô nhiểm, cũng chính vì vậy tầng Ozon bị mỏng dần. Trong vòng 50 năm gần đây lượng Ozon mỏng đi khoảng 1%, có một số nơi tầng Ozon bị thủng và gây ra không ít hiện tượng như bảo, lũ lụt, cháy rừng, bệnh nan y …Áp dụng Đây là vấn đề có liện quan đế giáo dục môi trường và qua bài học, học sinh hiểu được tầm quan trọng của Ozon, vừa có ý thức bảo vệ môi trường và kích thích sự tìm hiểu về vấn đề này. Giáo viên có thể đưa vào bài giảng về phần Oxi lớp 8 và lớp 10.* Ví dụ 02 Vì sao khi luộc rau muống nên cho vào trước một ít muối ăn NaCl?Do nhiệt độ sôi của nước ở áp suất 1at là 100oC, nếu ta thêm NaCl thì lúc đó làm cho nhiệt độ của nước muối khi sôi dung dịch NaCl loãng là > 100oC. Do nhiệt độ sôi của nước muối cao hơn của nước nên rau chín nhanh hơn, thời gian luộc rau không lâu nên rau ít mất vitamin. Vì vậy khi đó rau muống sẽ mềm hơn và xanh Bùi Xuân Đông 5 Tổ Hóa – Sinh – KỷTrường THPT Tân Lâm Sáng kiến kinh nghiệm Áp dụng Vấn đề này có thể có học sinh biết nhưng có học sinh không để ý và nếu được biết đến thì các em có thể tiến hành thí nghiệm ngay trong mỗi buổi nấu ăn, góp phần tạo thêm kinh nghiệm cho học sinh, rất thiết thực. Có thể đưa hiện tượng này vào trong bài một số muối quan trong ở lớp 9, hợp chất muối clorua ở lớp 10 và hợp chất quan trọng của Natri ở lớp 12.* Ví dụ 03 Vì sao cồn có thể sát khuẩn?Cồn là dung dịch Ancol etylic C2H5OH có khả năng thẩm thấu rất cao, có thể xuyên qua màng tế bào tiến sâu vào trong gây đông tụ protein làm cho tế bào bị chết Do protein là cơ sở sự sống của tế bào. Thực tế thấy rằng chỉ có cồn 75% là có khả năng sát trùng tốt nhất, vì nếu cồn > 75% thì nồng độ cồn quá cao làm cho protein bị đông tụ nhiều, làm protein trên bề mặt vi khuẩn đông cứng hình thành một lớp vỏ cứng ngăn không cho cồn thấm vào nên vi khuẩn không bị chết. Nếu cồn quá loãng < 75% thì hiệu quả sát trùng kém. Áp dụng Trong y tế, cồn được sử dụng đại trà khi tiêm, rửa vết thương … nhưng có ít người quan tâm tại sao lại ng. Nhưng khí cháy trong động cơ, chì oxit bám vào các ống xả, thành xi lanh nên thực tế xăng còn hoà tan thêm vào Dibrom etan thì chì oxit sẽ bị chuyển thành Chì bromua PbBr2, dễ bay hơi, thoát ra khỏi xi lanh, ống xả, thải vào không khí làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Vì chì sẽ ở trong môi trường khí, tồn tại trong thực vật, động vật nên khi tiếp xúc với khí thải, động thực vật bị bệnh sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ con người. Ngoài ra hơi Brom bay ra gây nguy hiểm tới đường hô hấp, làm bỏng da. Hiện nay, nước ta đã không sử dụng xăng pha dụng Hiện nay, nước ta không còn sử dụng xăng pha chì nữa, nhưng không ít một bộ phận học sinh và nhân dân không hiểu vì sao. Nên thông qua bài học liên quan, giáo viên có thể làm rõ tại sao. Vấn đề này có thể xen trong tiết dạy về dầu mỏ ở lớp 9 hoặc lớp 11.* Ví dụ 07 Tục ngữ Việt Nam có câu “Nước chảy đá mòn”, câu này mang hàm ý của khoa học hoá học như thế nào?Trong đá thông thường chủ yếu là CaCO3 nên trong nước sẽ tồn tại phương trình điện ly 2 23 3 *CaCO Ca CO+ −+ƒKhi nước chảy sẽ cuốn theo các ion 2 23,Ca CO+ −, theo nguyên lý chuyển dịch cân bằng hoá học thì cân bằng * chuyển dịch theo phía chống lại sự giảm nồng độ 2 23,Ca CO+ − chiều thuận nên theo thời gian nước chảy qua đá sẽ mòn Bùi Xuân Đông 7 Tổ Hóa – Sinh – KỷTrường THPT Tân Lâm Sáng kiến kinh nghiệm Có thể giải thích bổ sung thêm nguyên nhân khác Vì trong nước có lẫn khí CO2 nên sẽ xảy ra phản ứng 3 2 2 32 CaCO CO H O Ca HCO+ + →. Khi nước chảy sẽ cuốn CaHCO32 trôi theo, qua thời gian đá sẽ bị mòn dụng Hiện tượng này thường thấy ở những phiến đá ở những dòng chảy đi qua. Nếu không để ý, trong xây dựng sẽ có ảnh hưởng không ít. Góp phần hiểu được dụng ý của khoa học của câu tục ngữ, làm cho hoá học trở nên gần gủi, có hồn văn hơn. Giáo viên có thể xen vấn đề này trong khi dạy đến phần về muối CaCO3 ở lớp 9, lớp 11 hay lớp 12.* Ví dụ 08 Cao dao Việt Nam có câu “Lúa chiêm lấp ló đầu bờ,Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”Câu này mang hàm ý của khoa học hoá học như thế nào?Câu ca dao nhắc nhở người làm lúa Vụ chiêm khi lúa đang trổ đòng đòng mà có trận mưa rào, kèm theo sấm chớp thì sẽ rất tốt và cho năng suất cao sau này. Do trong không khí có ~ 80% khí N2 và ~ 20% khí O2, khi có chớp tia lửa điện sẽ tạo điều kiện cho N2 hoạt động 30002 2N 2oCO NO+ →Sau đó 2 22 2NO O NO+ →Khí NO2 sẽ tan vào trong nước mưa 2 2 2 34 2 4NO O H O HNO+ + →3 3 HNO H NO+ −→ +Nhờ hiện tượng này, hàng năm làm tăng 6 − 7 kg N cho mỗi mẫu đất. Ngày nay, người ta đã điều chế Ure [NH22CO] từ không khí để chủ động bón cho cây trồng. Trong nền nông nghiệp hiện đại cần phải dùng nhiều phân bón và nhiệm vụ của nghành công nghiệp hoá chất “hướng về không khí đòi lương thực” là càng dụng Đây là một câu ca dao mang một ý nghĩa thực tiễn, thấy rõ trong đời sống. Vấn đề này có thể xen vào trong tiết dạy phân đạm ở lớp 9 hay lớp 11. Tạo cho học sinh khu vực làm nông nghiệp có thể tiện kiểm nghiệm trong đời sống, tự quan sát.* Ví dụ 09 Hiện tượng tạo hang động và thạch nhũ với những hình dạng phong phú đa dạng như thế nào?Trong đá thông thường chủ yếu là CaCO3, khi trời mưa, trong không khí có CO2 tạo môi trường axit làm tan được đá vôi, những giọt nước mưa rơi xuống như vô vàn mũi dao nhọn, sắc khắc vào đá những đường nét khác nhauGV Bùi Xuân Đông 8 Tổ Hóa – Sinh – KỷTrường THPT Tân Lâm Sáng kiến kinh nghiệm 3 2 2 3 2 CaCO CO H O Ca HCO+ + →Và xuất hiện quá trình điện ly 23 2 3 2Ca HCO Ca HCO+ −→ +2 33 3CaCO Ca CO+ −+ƒ– Theo thời gian dần tạo ra các hang động khi nước có CaHCO32 ở đất đá do áp suất nhiệt độ đột nhiên thấp nên khi giọt nước nhỏ từ từ có tồn tại phương trình 3 2 3 2 2 Ca HCO CaCO CO H O↓ + ↑ +ƒ Như vậy lớp CaCO3 lưu lại ngày càng nhiều, dày gọi đó là nhũ có màu, hình thù đa dạng. Áp dụng Hiện tượng này thường thấy trong các hang động núi đá. Giáo viên có thể xen vấn đề này trong khi dạy đến phần về các muối cacbonat ở lớp 11 hay hợp chất của Canxi ở lớp 12. * Ví dụ 10 Tại sao nước máy lại có mùi clo? Khi sục vào nước một lượng nhỏ Clo vào nước có tác dụng sát trùng do clo tan 1 phần gây mùi và phản ứng 1 phần với nước2 2 H O Cl HCl HClO+ +ƒHợp chất HClO không bền có tính oxi hoá mạnh HClO HCl + O&ƒOxi nguyên tử có khả năng diệt khuẩn. Áp dụng Vấn đề này đang đang được sử dụng làm sạch nước hiện nay trong các nhà máy nước cung cấp nước trong thành phố, thị xã, thị trấn… Giúp học sinh hiểu và giải toả thắc mắc, hiểu được vai trò của hoá học và học sinh có thể kiểm nghiệm qua thực tế. Giáo viên có thể xen vào bài giảng về Clo ở lớp 9, lớp 10.* Ví dụ 11 Tại sao sau những cơn mưa có sấm chớp, đường xá, khu phố, rừng cây … bầu trời xanh cũng như sạch quang, mát mẻ, trong lành hơn? Do trong không khí có 20% O2 nên khi có sấm chớp tạo điều kiện 2 33O 2OƒTạo ra một lượng nhỏ O3, O3 có khả năng sát trùng3 2O O O+&ƒ sát trùng Nên ngoài những hạt mưa cuốn theo bụi thì O3 là tác nhân làm môi trường sạch sẽ và cảm giác tươi, dụng Vấn đề này giáo viên nên đề cập trong bài giảng về Ozon ở lớp 10, giúp học sinh kiểm nghiệm trong cuộc sống mà đôi khi có nhiều học sinh không chú ý đến. Đây là một hiện tượng tự nhiên không xa lạ với học Bùi Xuân Đông 9 Tổ Hóa – Sinh – Kỷ ... hội, y tế, văn hoá có ý nghĩa quyết định. Việc thực hiện các nhiệm vụ này về cơ bản là thuộc về Nhà nước và không vì mục tiêu lợi nhuận. Mặt khác các khoản chi ngân sách cho việc thực hiện các vấn ... tỷ đồng, ước thực hiện chi cả năm đạt tỷ đồng, tăng 10,7% so với dự toán, tăng 23,6% so với thực hiện năm 2007. Các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã nghiêm túc thực hiện chi trong ... bằng mức dự toán, đảm bảo thực hiện các nghĩa vụ nợ đến hạn của NSNN, không để tác động xấu đến kinh tế vĩ mô. Chi phát triển các sự nghiệp kinh tế, giáo dục - đào tạo, y tế, khoa học công nghệ,... 10 562 2 Bạn đang đi bộ ở một nơi mà bạn chưa từng đến và đột nhiên cảm thấy dường như mình đã đi qua con đường này rồi. Bạn bị choáng ngợp bởi một cảm giác quen thuộc – một ký ức mà bạn không thể chạm tới. Bạn đang trải qua một hiện tượng nổi tiếng gọi là “déjà vu”. Nhưng déjà vu là gì và tại sao cảm giác kỳ lạ này lại xảy ra?Déjà vu là một cụm từ trong tiếng Pháp có nghĩa là “đã nhìn thấy”. Nhà triết học người Pháp Émile Boirac lần đầu tiên sử dụng thuật ngữ déjà vu trong một lá thư gửi cho người biên tập sách của ông vào năm 1876, và sau đó là trong cuốn sách của ông với tựa đề “The Psychology of the Future” Tâm lý học của Tương lai xuất bản năm vu là cảm giác một điều gì đó mà mọi người đang trải qua đã xảy ra trong quá khứ. Tuy nhiên, khi trải nghiệm déjà vu diễn ra, người đó cũng nhận thức rằng cảm giác quen thuộc này là không chính xác. Các chuyên gia gọi hiện tượng déjà vu là ảo giác trí nhớ liên quan đến sự quen thuộc và không quen thuộc, theo cuốn sách “Psychology of Learning and Motivation” Tâm lý học của Học tập và Động lực do nhà xuất bản Elsevier phát hành vào năm 2010. Cuốn sách cũng tiết lộ rằng, khoảng 2/3 dân số từng trải nghiệm déjà vu, và tần suất họ gặp phải hiện tượng này giảm dần theo độ tuổi. Khoảng 2/3 dân số từng trải nghiệm déjà vu, và tần suất họ gặp phải hiện tượng này giảm dần theo độ số người báo cáo xuất hiện cảm giác déjà vu ở mức độ thường xuyên và đáng lo ngại. Các trường hợp như vậy có thể do lạm dụng chất gây nghiện, mắc chứng đau nửa đầu và lo âu, hoặc rối loạn giải thể nhân cách – một tình trạng tâm thần mà một người cảm thấy tách rời khỏi cơ thể hoặc môi trường xung quanh họ. Chứng động kinh thùy thái dương được cho là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng déjà vu một cách thường xuyên. Các nhà khoa học cho rằng, đối với người mắc bệnh động kinh, déjà vu có thể phát sinh từ các cơn co giật ở thùy thái dương của não hoặc rối loạn chức năng ở các vùng não liên quan đến việc lưu trữ và truy xuất trí nhớ, như vùng hồi hải mã hippocampus và hồi cạnh hải mã parahippocampus.Tuy nhiên, những người không bị động kinh cũng trải nghiệm déjà vu, nên phải có những lời giải thích khác về lý do tại sao hiện tượng kỳ lạ này xảy ra.“Một cơ chế khả thi là lý thuyết dựa trên trí nhớ. Theo đó, déjà vu phát sinh khi một tình huống hiện tại rất giống với một trải nghiệm từng gặp trước đó nhưng đã bị lãng quên”, bác sĩ Ooha Susmita tại Phòng khám sức khỏe Allo Health, cho biết. “Tình huống mới có thể mang những điểm tương đồng với một sự kiện trong quá khứ, dẫn đến cảm giác quen thuộc mà không có ký ức đi kèm về các chi tiết cụ thể. Déjà vu có thể xuất phát từ việc não bộ cố gắng hiểu những điểm tương đồng này, ngay cả khi chúng ta không thể nhớ lại trải nghiệm ban đầu một cách có ý thức”.Trong quá khứ, các nhà khoa học đãgặp nhiều khó khăn trong việc tái hiện déjà vu trong phòng thí nghiệm vì họ rất khó xác định các tác nhân kích thích có thể gợi lên cảm giác quen thuộc. Nhưng cuối cùng họ đã vượt qua thử thách này. Vào năm 2010, các nhà nghiên cứu tại Đại học Leeds Anh đã sử dụng phương pháp thôi miên để gây ra hiện tượng déjà vu ở các tình nguyện một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Consciousness and Cognition vào năm 2012, giáo sư tâm lý học Anne Cleary tại Đại học bang Colorado Mỹ và cộng sự đã sử dụng công nghệ thực tế ảo VR để kiểm tra giả thuyết cho rằng mọi người có thể trải nghiệm déjà vu khi họ bắt gặp cách sắp xếp các đồ vật trong môi trường xung quanh tương tự những gì đã trải qua trong quá khứ, miễn là họ không nhớ lại trải nghiệm quá khứ quá trình thí nghiệm, Cleary và nhóm của cô ấy đã cố gắng kích hoạt déjà vu ở những người tham gia bằng cách để họ điều hướng các cảnh khác nhau thông qua kính thực tế ảo VR, trong đó một số cảnh có cùng bố cục không gian, nghĩa là các bức tường và đồ đạc của chúng được đặt ở cùng một vị trí. Nhóm nghiên cứu phát hiện mọi người có xu hướng xuất hiện cảm giác déjà vu nhiều hơn khi họ thấy mình ở trong bối cảnh có thiết kế tương tự với những cảnh mà họ đã xem trước đó nhưng không nhớ cụ giả thuyết khác cho rằng déjà vu là kết quả của lỗ hổng tri giác, hoặc phân tách nhận thức split perception, theo nội dung cuốn sách “PsychologyofLearningandMotivation” Tâm lý học tập và động lực. Hiện tượng phân tách nhận thức xảy ra khi não xử lý cùng một tín hiệu giác quan hai lần liên tiếp nhau, tại một thời điểm cụ thể. Trong giai đoạn đầu tiên, các tín hiệu ngắn gọnthường không được chú ý một cách có ý đoạn thứ hai diễn ra gần như ngay lập tức sau đó, và cảm giác quen thuộc déjà vu được thiết lập do tín hiệu ban đầu không thể gợi nhớ lại. Năm 2016, Akira O’Connor – giảng viên tại Trường Tâm lý họcvàKhoahọc thần kinhthuộcĐại học ở Scotland – đã trình bày nghiên cứu cho rằng déjà vu hình thành do bộ não điều chỉnh các lỗi trong trí nhớ, theo New Scientist. O’Connor đã sử dụng một kỹ thuật quét não gọi là chụp cộng hưởng từ chức năng fMRI để kiểm tra phần nào của não đang hoạt động khi déjà vu được kích hoạt trong phòng thí nghiệm. Kết quả cho thấy, khu vực não hoạt động tích cực khi déjà vu diễn ra không phải là vùng hồi hải mã [một vùng não quan trọng chịu trách nhiệm truy xuất trí nhớ] mà là vùng vỏ não trước trán trung gian mPFC, một vùng não tham gia khắc phục xung đột thông tin giữa những gì chúng ta nhớ đã trải qua và những gì chúng ta thực sự trải này có thể giải thích tại sao déjà vu xuất hiện phổ biến hơn ở người trẻ so với người già. Khi một người già đi, déjà vu không còn xảy ra thường xuyên nữa vì vùng vỏ não trước trán trung gian không còn hoạt động hiệu quả, khiến họ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc phân biệt những ký ức thực tế và ký ức sai lệch. “Cho đến nay, không có lý thuyết khoa học nào được chập nhận một cách rộng rãi để giải thích cơ chế hoạt động của déjà vu”, Susmitacho biết. Cần lưu ý rằng déjà vu là một trải nghiệm phổ biến và nó không được coi là dấu hiệu của bất kỳ tình trạng bệnh lý hoặc tâm lý tiềm ẩn nào. “Mặc dù sự hiểu biết của chúng ta về déjà vu đã tiến bộ trong những năm qua nhưng nó vẫn là một hiện tượng phức tạp và hấp dẫn. Chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn để làm sáng tỏ cơ chế chính xác liên quan đến hiện tượng này”, Susmita nói. Các hiện tượng vật lý là hiện tượng chỉ biến đổi về thể, trạng thái của chất, không có chất mới sinh ra. Những hiện tượng thường gặp trong đời sống như diều bay được trên trời, đi xe đạp nhanh hơn đi bộ, người có thể nói được, … Hãy cùng nhau giải thích các hiện tượng vật lý thú vị qua bài viết này đang xem Hiện tượng vật lý trong đời sốngTại sao nước làm tắt lửa?Nước được dùng để dập lửa trong hầu hết các vụ hỏa hoạn. Vấn đề tuy đơn giản, nhưng không phải ai cũng có đáp án chính xác cho câu hỏi đây là giải thích của nhà vật lý Ia. I. thích hiện tượng vật lý tại sao nước lại tắt được lửa?Thứ nhất, hễ nước gặp một vật đang cháy thì nó biến thành hơi và hơi này lấy đi rất nhiều nhiệt của vật đang cháy. Nhiệt cần thiết để biến nước sôi thành hơi nhiều gấp 5 lần nhiệt cần thiết để đun cùng thể tích nước lạnh ấy lên 100 hai, hơi nước hình thành lúc ấy chiếm một thể tích lớn gấp mấy trăm lần thể tích của khối nước sinh ra nó. Khối hơi nước này bao vây xung quanh vật đang cháy, không cho nó tiếp xúc với không khí. Thiếu không khí, sự cháy sẽ không thể duy trì tăng cường khả năng làm dập lửa của nước, đôi khi người ta còn cho thêm … thuốc súng vào nước. Điều này thoạt nghe thì thấy lạ, nhưng rất có lý thuốc súng bị đốt hết rất nhanh, đồng thời sinh ra rất nhiều chất khí không cháy. Những chất khí này bao vây lấy vật thể, làm cho sự cháy gặp khó sao mắt mèo một ngày biến đổi 3 lần?Đồng tử mắt mèo có thể co lại cực nhỏ để thích nghi với ánh sáng mạnh. Dân gian Trung Quốc có câu vè về sự giãn nở ngày 3 lần của đồng tử mắt mèo như sau “Dần, mão, thân, dậu như hạt táo; Thìn, tỵ, ngọ, mùi như sợi chỉ; Tý, sửu, tuất, hợi như trăng rằm”.Tại sao mắt mèo lại như vậy?Mắt mèo biến đổi 3 lần trong ngàyThì ra, con ngươi đồng tử của mèo rất to, và năng lực co của cơ vòng ở con ngươi rất khỏe. Ở người, nếu nhìn chăm chú vào mặt trời, con ngươi của mắt sẽ thu nhỏ lại. Nhưng chúng ta chỉ nhìn được đến một mức độ nhất định mà thôi, không thể thu nhỏ thêm nữa, vì lâu sẽ cảm thấy nhức mắt. Còn nếu chong mắt lâu lâu một chút vào nơi tối tăm, ta sẽ cảm thấy nóng mèo, dưới sự chiếu rọi của ánh sáng không như nhau, lại có thể thích ứng rất tốt. Dưới ánh sáng rất mạnh vào ban ngày, con ngươi của mèo có thể thu lại cực nhỏ, giống như một sợi chỉ. Đến đêm khuya trời tối đen, con ngươi có thể mở to như trăng rằm. Dưới cường độ chiếu sáng vào lúc sáng sớm hoặc nhá nhem tối, con ngươi sẽ có hình hạt thêm Tài Sản Của Những Ông Bầu Hiển Có Bao Nhiêu Tiền Để Tiếp Tục "Tấn Công" Sang NnNhư vậy con ngươi của mắt mèo có khả năng co lại rất lớn so với con ngươi trong mắt người, do đó khả năng phản ứng với ánh sáng cũng nhạy hơn chúng ta. Cho nên, dù ánh sáng có quá mạnh hoặc quá yếu, mèo vẫn nhìn rõ ràng các đồ vật như sáng đom đóm có từ đâu?Ánh sáng đom đóm có từ đâuThử di nát trên đất một con đom đóm phát sáng, bạn sẽ thấy để lại trên mặt đất là một vệt dài, vẫn tiếp tục nhấp nháy, sau đó mới mờ dần rồi mất hẳn. Như vậy, ánh sáng do đom đóm phát ra là sản phẩm của một quá trình hoá học, chứ không phải là quá trình sinh vì, sau khi côn trùng đã chết mà ánh sáng vẫn còn, thì rõ ràng con vật chỉ làm nhiệm vụ liên tục sinh ra loại chất phát sáng mà đóm có hai nhóm là đom đóm bay và đom đóm bò dưới đất. Cả hai nhóm này đều có thể phát ra cùng một thứ ánh sáng lạnh đặc biệt, không toả nhiệt như ánh sáng nhân tạo. Đó là vì trong quá trình phát sáng, hầu như toàn bộ năng lượng được sinh vật chuyển thành quang năng, chứ không tiêu hao thành nhiệt như ở những nguồn sáng nhân tạo sáng của đom đóm được phát ra từ một vài đốt cuối bụng. Ban ngày, các đốt này chỉ có màu trắng xám, về đêm mới phát ra ánh sáng huyền ảo qua lớp da trong suốt. Bên trong lớp da bụng là dãy các tế bào phát quang, trong cùng là lớp tế bào phản quang, có chức năng như mặt gương giúp phản chiếu ánh sáng ra tế bào phát quang có chứa hai loại chất là luciferin và luciferaza. Khi tách rời nhau, chúng chỉ là những hoá chất bình thường, không có khả năng phát sáng. Nhưng khi ở cạnh nhau, men luciferaza sẽ xúc tác, thúc đẩy quá trình oxy hoá luciferin quá trình dùng oxy đốt cháy luciferin. Quá trình oxy hoá này tạo ra quang đóm chỉ có thể phát sáng lập loè mà không liên tục, bởi vì chúng tự khống chế việc cung cấp oxy, sao cho phản ứng phát sáng thực hiện được lâu đây là các hiện tượng vật lý thú vị xuất hiện thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Hãy quan sát các hiện tượng vật lý xung quanh cuộc sống của chúng ta để xem cách vận hành của nó nhé. Giải thích hiện tượng hóa học qua các bài học là một trong các kiến thức rất bổ ích áp dụng vào bài học sẽ giúp học sinh hứng thú hơn, giúp các em hiểu biết được các hiện tượng của cuộc sống thường ngày được giải thích bằng các hiện tượng hóa học. Mời quý thầy cô giáo và các bạn học sinh cùng tham khảo đang xem Giải thích hiện tượng thực tế hóa học 8byIt"s meinHÓA ỨNG DỤNG, CHUYÊN ĐỀ BỒI HỌC SINH GIỎI HÓA 8, CHUYÊN ĐỀ BỒI HỌC SINH GIỎI HÓA 9, HÓA CUỘC SỐNG, Hóa Học, Hóa Học 8, Hóa Học 9, HÓA HỌC THƯỜNG NGÀY, HÓA VÌ SAOGiải thích hiện tượng hóa học qua các bài học là một trong các kiến thức rất bổ ích áp dụng vào bài học sẽ giúp học sinh hứng thú hơn, giúp các em hiểu biết được các hiện tượng của cuộc sống thường ngày được giải thích bằng các hiện tượng hóa học. Mời quý thầy cô giáo và các bạn học sinh cùng tham khảo nhé.giải thích hiện tượng hóa học trong cuộc sốngVí dụ Khi dạy xong phần tính chất vật lí của axit sunfuric giáo viên có thể cho học sinh trả lời câu hỏiVì sao không nên rót nước vào axit sunfuric đậm đặc mà chỉ có thể rót từ từ axit sunfuric đậm đặc vào nước ?* Lồng ghép khi kết thúc bài họcVí dụ Khi giảng dạy xong bài; phân bón hóa học giáo viên có thể cho học sinh giải thích câu ca dao sau“ Lúa chiêm lấp ló đầu bờ Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”Trong quá trình thực hiện tôi đã lựa chọn những nội dung, hiện tượng trong thực tế có liên quan đến các bài học trong chương trình hóa học 9 và phân bố chúng vào cụ thể từng bài học như sauBài 1 Tính chất hóa học của Oxit, khái quát về sự phân loại oxit. Ví dụ 1 “Hiện tượng mưa axit” là gì ? Tác hại như thế nào ?Giải thích – Khí thải công nghiệp và khí thải của các động cơ đốt trong ô tô, xe máy có chứa các khí SO2, NO, NO2,…Các khí này tác dụng với oxi O2 và hơi nước trong không khí nhờ xúc tác là các oxit kim loại có trong khói, bụi nhà máy hoặc ozon tạo ra axit sunfuric H2SO4 và axit nitric + O2 + 2H2O → 2H2SO42NO + O2 → 2NO24NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3Axit H2SO4 và HNO3 tan vào nước mưa tạo ra mưa axit. Trong đó H2SO4 là nguyên nhân chính gây ra mưa axit.– Hiện nay mưa axit là nguồn ô nhiễm chính ở một số nơi trên thế giới. Mưa axit làm mùa màng thất thu và phá hủy các công trình xây dựng, các tượng đài làm từ đá cẩm thạch, đá vôi, đá phiến các loại đá này thành phần chính là CaCO3CaCO3 + H2SO4 → CaSO4 + CO2↑ + H2OCaCO3 + 2HNO3 → CaNO32 + CO2↑ + H2OÁp dụng Nêu vấn đề khi vào học bài thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 2 Một số oxit quan trọngVí dụ 1 Tại sao khi cho vôi sống vào nước, ta thấy khói bốc lên mù mịt, nước vôi như bị sôi lên và nhiệt độ hố vôi rất cao có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của người và động vật. Do đó cần tránh xa hố đang tôi vôi hoặc sau khi tôi vôi ít nhất 2 ngày ?Giải thích Khi tôi vôi đã xảy ra phản ứng tạo thành canxi hiđroxitCaO + H2O → CaOH2Phản ứng này tỏa rất nhiều nhiệt nên làm nước sôi lên và bốc hơi đem theo cả những hạt CaOH2 rất nhỏ tạo thành như khói mù trắng. Do nhiệt tỏa ra nhiều nên nhiệt độ của hố vôi rất cao. Do đó người và động vật cần tránh xa hố vôi để tránh rơi xuống hố vôi tôi sẽ gây nguy hiểm đến tính dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần đặt vấn đề vào thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 3 Tính chất hóa học của dụ 1 Vì sao nước rau muống đang xanh khi vắt chanh vào thì chuyển sang màu đỏ ?Giải thích Có một số chất hóa học gọi là chất chỉ thị màu, chúng làm cho màu của dung dịch thay đổi khi độ pH của dung dịch thay đổi. Trong rau muống và vài loại rau khác có chất chỉ thị màu này, trong chanh có 7% axit xitric. Vắt chanh vào nước rau làm dung dịch có tính axit, do đó làm thay đổi màu của nước rau. Khi chưa vắt chanh nước rau muống màu xanh là chứa chất dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần mở rộng tính chất hóa học của axit khi tác dụng với chất chỉ thị thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 4 Một số axit quan dụ 1 Axit clohiđric có vai trò như thế nào đối với cơ thể ?Giải thích Axit clohiđric có vai trò rất quan trọng trong quá trình trao đổi chất của cơ thể. Trong dịch dạ dày của người có axit clohiđric với nồng độ khoảng chừng 0,0001 đến 0,001 mol/l có độ pH tương ứng với là 4 và 3. Ngoài việc hòa tan các muối khó tan, nó còn là chất xúc tác cho các phản ứng phân hủy các chất gluxit chất đường, bột và chất protein đạm thành các chất đơn giản hơn để cơ thể có thể hấp thụ axit trong dịch dạ dày nhỏ hơn hay lớn hơn mức bình thường đều gây bệnh cho người. Khi trong dịch dạ dày có nồng độ axit nhỏ hơn 0,0001 mol/l pH>4,5 người ta mắc bệnh khó tiêu, ngược lại nồng độ axit lớn hơn 0,001 mol/l pHGiải thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Vì sao không nên rót nước vào axit sunfuric đậm đặc mà chỉ có thể rót từ từ axit sunfuric đậm đặc vào nước ?Giải thích Khi axit sunfuric tan vào nước sẽ tỏa ra một nhiệt lượng lớn. Axit sunfuric đặc giống như dầu và nặng hơn trong nước. Nếu bạn cho nước vào axit, nước sẽ nổi trên bề mặt axit. Tại vị trí nước tiếp xúc với axit nhiệt độ cao làm cho nước sôi mãnh liệt và bắn tung tóe gây nguy lại khi bạn cho axit sunfuric vào nước thì tình hình sẽ khác axit sunfuric đặc nặng hơn nước, nếu cho từ từ axit vào nước, nó sẽ chìm xuống đáy nước, sau đó phân bố đều trong toàn bộ dung dịch. Như vậy nhiệt lượng sinh ra được phân bố đều trong dung dịch, nhiệt độ sẽ tăng từ từ không làm cho nước sôi lên một cách quá chú ý thêm là khi pha loãng axit sunfuric bạn luôn luôn nhớ là “ phải rót từ từ ” axit vào nước và không nên pha trong các bình thủy tinh. Bởi vì thủy tinh sẽ dễ vở khi tăng nhiệt độ khi dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho học sinh trả lời về cách pha loãng axit H2SO4 khi dạy phần tính chất vật lí của axit sunfuric thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 7 Tính chất hóa học của dụ 1 Vì sao bôi vôi vào chỗ ong, kiến đốt sẽ đỡ đau ?Giải thích Do trong nọc của ong, kiến, nhện và một số côn trùng khác có axit hữu cơ tên là axit formic HCOOH. Vôi là chất bazơ nên trung hòa axit làm ta đỡ dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần mở rộng tính chất hóa học của bazơGiải thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 8 Một số Bazơ quan dụ 1 Tại sao khi tô vôi lên tường thì lát sau vôi khô và cứng lại ?Giải thích Vôi là canxi hiđroxit, là chất tan ít trong nước nên khi chonước vào tạo dung dịch trắng đục, khi tô lên tường thì CaOH2 nhanh chóngkhô và cứng lại vì tác dụng với CO2 trong không khí theo phương trìnhCaOH2 + CO2 → CaCO3 + H2OÁp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần mở rộng tính chất hóa học của canxi thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 9 Tính chất hóa học của dụ 1 Tại sao khi nấu nư­ớc giếng ở một số vùng lại có lớp cặn ở dưới đáy ấm? Cách tẩy lớp cặn này?Trong tự nhiên n­ước ở một số vùng là n­ước cứng tạm thời, là nư­ớc có chứa muối CaHCO32, MgHCO32. Khi nấu sôi sẽ xảy ra phản ứng hoá học CaHCO32 → CaCO3 + CO2 + H2OMgHCO32 → MgCO3 + CO2 + H2OCaCO3, MgCO3 sinh ra đóng cặn. Cách tẩy cặn ở ấm Cho vào ấm 1 l­ượng dấm CH3COOH 5% và rư­ợu, đun sôi rồi để nguội qua đêm thì tạo thành 1 lớp cháo đặc chỉ hớt ra và lau mạnh là dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Vì sao muối NaHCO3 được dùng để chế thuốc đau dạ dày?Trong dạ dày, có chứa dung dịch HCl. Người bị đau dạ dày là người có nồng độ dung dịch HCl cao làm dạ dày bị bào mòn. NaHCO3 dùng để chế thuốc đau dạ dày vì nó làm giảm hàm lượng dung dịch HCl có trong dạ dày nhờ phản ứngNaHCO3 + HCl → NaCl + H2O + CO2Áp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài thích hiện tượng hóa học qua các bài học Bài 10 Một số muối quan dụ 1 Vì sao muối thô dễ bị chảy nước ?Giải thích Muối ăn có thành phần chính là natri clorua, ngoài ra còn có ít muối khác như magie clorua …, Magie clorua rất ưa nước, nên nó hấp thụ nước trong không khí và rất dễ tan trong nước. Muối sản xuất càng thô sơ thì càng dễ bị chảy nước khi để ngoài không dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần trạng thái tự thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Muối ở biển có từ đâu ?Giải thích Các con sông, suối, …Các dòng n­ước trên lục địa đều chảy về biển, đại d­ương và hoà tan mọi vật thể có thể hoà tan. Do quá trình bay hơi, các nguyên tố, hợp chất tụ tập trong nư­ớc biển ngày càng nhiều theo thời gian, trong đó nhiều nhất là NaCl, MgCl2 và một số ít muối khác tạo nên muối dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần trạng thái tự thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 3 Vì sao khi luộc rau muống nên cho vào trư­ớc một ít muối ăn NaCl?Giải thích Do nhiệt độ sôi của nư­ớc ở áp suất 1at là 100oC, nếu ta thêm NaCl thì lúc đó làm cho nhiệt độ của nư­ớc muối khi sôi dung dịch NaCl loãng là > 100oC. Do nhiệt độ sôi của nước muối cao hơn của n­ước nên rau chín nhanh hơn, thời gian luộc rau không lâu nên rau ít mất vitamin. Vì vậy khi đó rau muống sẽ mềm hơn và xanh dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài thích hiện tượng hóa học qua các bài học Bài 11 Phân bón hóa dụ 1 Vì sao người ta dùng tro bếp để bón cho cây ?Giải thích Trong tro bếp có chứa muối K2CO3, cung cấp nguyên tố kali cho dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài dụ 2 Cao dao Việt Nam có câu“Lúa chiêm lấp ló đầu bờ,Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên”Câu này mang hàm ý của khoa học hoá học như­ thế nào?Giải thích Câu ca dao nhắc nhở ng­ười làm lúaVụ chiêm khi lúa đang trổ đòng đòng mà có trận m­ưa rào, kèm theo sấm chớp thì sẽ rất tốt và cho năng suất cao sau này. Do trong không khí có ~ 80% khí N2 và ~ 20% khí O2, khi có chớp tia lửa điện sẽ tạo điều kiện cho N2 hoạt độngN2 + O2 Tia lửa điện → 2 NOSau đó 2NO + O2 → 2NO2Khí NO2 sẽ tan trong nước mư­aNO2 + H2O + O2 → HNO3HNO3 → H+ + NO3+Nhờ hiện tư­ợng này, hàng năm làm tăng 6−7 kg N cho mỗi mẫu đất. Áp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 12 Mối liên hệ giữa các hợp chất vô dụ 1 Tại sao để cải tạo đất ở một số ruộng chua người ta thường bón bột vôi ?Giải thích Thành phần của bột vôi gồm CaO và CaOH2 và một số ít CaCO3. Ở ruộng chua có chứa axit, pH 2 và một ít CaCO3 làm giảm tính axit nên ruộng sẽ hết dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài thích hiện tượng hóa học qua các bài học Bài 15 Tính chất vật lí của kim dụ 1 Vì sao nhôm lại được sử dụng làm dây dẫn điện cao thế? Còn đồng lại được sử dụng làm dây dẫn điện trong nhà?Tuy đồng dẫn điện tốt hơn nhôm nhưng nhôm khối lượng riêng của nhôm là 2,70g/cm3 nhẹ hơn đồng khối lượng riêng của đồng là 8,96g/cm3 Do đó, nếu như dùng đồng làm dây dẫn điện cao thế thì phải tính đến việc xây các cột điện sao cho chịu được trọng lực của dây điện. Việc làm đó không có lợi về mặt kinh tế. Còn trong nhà thì việc chịu trọng lực của dây dẫn điện không ảnh hưởng lớn vậy ở trong nhà thì ta dùng dây đẫn điện bằng dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần tính dẫn điện của kim thích hiện tượng hóa học qua các bài học Bài 16 Tính chất hóa học của kim dụ 1Tại sao khi đánh rơi vỡ nhiệt kế thủy ngân thì không được dùng chổi quét mà nên rắc bột S lên trên?Thủy ngân Hg là kim loại ở dạng lỏng, dễ bay hơi và hơi thủy ngân là một chất độc. Vì vậy khi làm rơi vỡ nhiệt kế thủy ngân nếu như ta dùng chổi quét thì thủy ngân sẽ bị phân tán nhỏ, làm tăng quá trình bay hơi và làm cho quá trình thu gom khó khăn hơn. Ta phải dùng bột S rắc lên những chỗ có thủy ngân, vì S có thể tác dụng với thủy ngân tạo thành HgS dạng rắn và không bay + S → HgSQuá trình thu gom thủy ngân cũng đơn giản dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2Vì sao các đồ vật bằng bạc để lâu ngày thường bị xám đen? Vì sao dùng đồ bằng bạc đựng thức ăn, thức ăn lâu bị ôi?Do bạc tác dụng với khí O2 và H2S có trong không khí tạo ra bạc sunfua Ag2S màu Ag + O2 + 2 H2S → 2Ag2S + 2 H2OKhi bạc sunfua gặp nước sẽ có một lượng rất nhỏ đi vào nước thành ion Ag+. Ion Ag+ có tác dụng diệt khuẩn rất mạnh, chỉ cần 1/5 tỉ gam bạc trong 1 lít nước cũng đủ diệt vi khuẩn. Không cho vi khuẩn phát triển nên giữ cho thức ăn lâu bị ôi dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 18 dụ 1 Giải thích hiện tượng“Một nồi nhôm mới mua về sáng lấp lánh bạc, chỉ cần dùng nấu nước sôi, bên trong nồi nhôm, chỗ có nước biến thành màu xám đen ?”Giải thích Bình thường trông bên ngoài nước không có vấn đề gì, thực tế trong nước có hòa tan nhiều chất, thường gặp nhất là các muối canxi, magiê và sắt. Các nguồn nước có thể chứa lượng muối sắt ít nhiều khác nhau, loại nước chứa nhiều sắt “ là thủ phạm” làm cho nồi nhôm có màu nhôm có tính khử mạnh hơn sắt nên nhôm sẽ đẩy sắt ra khỏi muối của nó và thay thế ion sắt, còn ion sắt bị khử sẽ bám vào bề mặt nhôm, nồi nhôm sẽ bị đen Để hoàn thành được điều trên phải có 3 điều kiện Lượng muối sắt trong nước phải đủ lớn; Thời gian đun sôi phải đủ lâu; Nồi nhôm phải là nồi mớiÁp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần củng cố bài thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 21 Sự ăn mòn kim loại và bảo vệ kim loại không bị ăn dụ 1 Tại sao những đồ dùng bằng sắt thường bị gỉ tạo thành gỉ sắt và dần dần đồ vật không dùng được ?Giải thích Khi tiếp xúc với không khí ẩm có oxi, hơi nước …. sắt bị oxi hóa theo các phản ứng sau2Fe + O2 + 2H2O Không khí ẩm → 2FeOH24FeOH2 + O2 + 2H2O → 4FeOH3FeOH3 bị loại nước dần tạo thành Fe2O3 theo thời gian. Vì gỉ sắt xốp nên quá trình ăn mòn tiếp diễn vào lớp bên trong đến khi toàn bộ khối kim loại đều gỉ. Gỉ sắt không còn tính cứng, ánh kim, dẻo của sắt mà xốp, giòn nên làm đồ vật bị dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần đặt vấn đề vào thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 25 Tính chất của phi dụ 1 “Ma trơi” là gì ? Ma trơi thường xuất hiện ở đâu ?Giải thích Trong xương của động vật luôn có chứa một hàm lượng photpho. Khi cơ thể động vật chết đi, nó sẽ phân hủy một phần thành photphin PH3 và lẫn một ít điphotphin P2H4. Photphin không tự bốc cháy ở nhiệt độ thường. Khi đun nóng đến 150oC thì nó mới cháy được. Còn điphotphin P2H4 thì tự bốc cháy trong không khí và tỏa nhiệt. Chính lượng nhiệt tỏa ra trong quá trình này làm cho photphin bốc cháy2PH3 + 4O2 → P2O5 + 3H2OQuá trình trên xảy ra cả ngày lẫn đêm nhưng do ban ngày có các tia sáng của mặt trời nên ta không quan sát rõ như vào ban đêm. Hiện tượng ma trơi chỉ là một quá tŕnh hóa học xảy ra trong tự nhiên. Thường gặp ma trơi ở các nghĩa địa vào ban dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 26 dụ 1 Tại sao nước máy thường dùng ở các thành phố lại có mùi khí clo ?Giải thích Trong hệ thống nước máy ở thành phố, người ta cho vào một lượng nhỏ khí clo vào để có tác dụng diệt khuẩn. Một phần khí clo gây mùi và một phần tác dụng với nướcCl2 + H2O → HCl + HClOAxit hipoclorơ HClO sinh ra có tính oxi hóa rất mạnh nên có tác dụng khử trùng, sát khuẩn nước. Phản ứng thuận nghịch nên clo rất dễ sinh ra do đó khi ta sử dụng nước ngửi được mùi dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Cloramin là chất gì mà sát trùng được nguồn nước?Giải thích Cloramin là chất NH2Cl và NHCl2. Khi hoà tan cloramin vào nước sẽ giải phóng cho ra khí Clo. Clo tác dụng với nước tạo ra + Cl2 → HCl + HClOHClO có tính oxy hóa rất mạnh nên phá hoại hoạt tính một số enzim trong vi sinh vật, làm cho vi sinh vật chết. Cloramin không gây độc hại cho người dùng nước đã được khử trùng bằng chất dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 27 dụ 1 Vì sao than chất thành đống lớn có thể tự bốc cháy ?Giải thích Do than tác dụng chậm với O2 trong không khí tạo CO2, phản ứng này tỏa nhiệt. Nếu than chất thành đống lớn phản ứng này diễn ra nhiều, nhiệt tỏa ra được tích góp dần khi đạt tới nhiệt độ cháy của than thì than sẽ tự bốc dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố dụ 2 Tại sao khi cơm bị khê, ông bà ta thường cho vào nồi cơm một mẫu than củi?Giải thích Do than củi xốp, có tính hấp phụ nên hấp phụ hơi khét của cơm làm cho cơm đỡ mùi dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho phần tính hấp phụ của thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 28 Các oxit của dụ 1 Nước đá khô được làm từ cacbon đioxit hóa rắn. Tại sao nó có thể tạo hơi lạnh được như nước đá ?Giải thích Vì cacbon đioxit ở dạng rắn khi bay hơi thu nhiệt rất lớn, làm hạ nhiệt độ của môi trường xung quanh nên tạo hơi lạnh. Đặc biệt là nước đá khô không độc hại, được ứng dụng thích hợp để bảo quản những sản phẩm kỵ ẩm và dùng làm lạnh đông thực phẩm. Dùng đá khô để làm lạnh và bảo quản gián tiếp các sản phẩm có bao gói nhưng có thể dùng làm lạnh và bảo quản trực tiếp. Chính chất tác nhân làm lạnh này CO2 đã làm ức chế sự sống của vi sinh vật, giữ được vị ngọt, màu sắc hoa quả. Đồng thời hạn chế được tổn hao khối lượng tự nhiên của sản phẩm do sự bay hơi từ bề mặt sản phẩm và các quá trình lên men, phân dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Vì sao khi mở bình nước ngọt có ga lại có nhiều bọt khí thoát raGiải thích Nước ngọt không khác nước đường mấy chỉ có khác là có thêm khí cacbonic CO2. Ở các nhà máy sản xuất nước ngọt, người ta dùng áp lực lớn để ép CO2 hòa tan vào nước. Sau đó nạp vào bình và đóng kín lại thì thu được nước bạn mở nắp bình, áp suất bên ngoài thấp nên CO2 lập tức bay vào không khí. Vì vậy các bọt khí thoát ra giống như lúc ta đun nước sôi. Về mùa hè người ta thường thích uống nước ngọt ướp lạnh. Khi ta uống nước ngọt vào dạ dày, dạ dày và ruột không hề hấp thụ khí CO2. Ở trong dạ dày nhiệt độ cao nên CO2 nhanh chóng theo đường miệng thoát ra ngoài, nhờ vậy nó mang đi bớt một nhiệt lượng trong cơ thể làm cho người ta có cảm giác mát mẻ, dễ chịu. Ngoài ra CO2 có tác dụng kích thích nhẹ thành dạ dày, tăng cường việc tiết dịch vị, giúp nhiều cho tiêu dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 3 Làm thế nào để biết dưới giếng có khí độc, khí CO hoặc không có oxi, để tránh khi xuống giếng bị chết ngạt ?Giải thích Trong các giếng sâu ở một số vùng đồng bằng thường có nhiều khí độc CO và CH4 và thiếu oxi. Vì một lí do nào đó mà ta xuống giếng thì rất nguy hiểm. Đã có rất nhiều trường hợp tử vong do trèo xuống giếng gặp nhiều khí độc và chết ngạt do thiếu oxi. Điều tốt nhất là tránh phải xuống giếng, nếu có xuống thì nên mang theo bình thở oxi. Trước khi xuống giếng cần thử xem trong giếng có nhiều khí độc hay không bằng cách cột một con vật như gà, vịt rồi thả xuống giếng. Nếu gà, vịt chết thì chứng tỏ dưới giếng có nhiều khí dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố phần thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 4 Vì sao không dập tắt đám cháy kim loại mạnh bằng khí CO2 ?Giải thích Do một số kim loại có tính khử mạnh như K, Na, Mg… vẫn cháy trong khí quyển CO2. Như2Mg + CO2 → 2MgO + CCacbon sinh ra tiếp tục cháy C +O2 -> CO2Áp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố phần thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 29 Axit cacbonic và muối dụ 1 Hiện tượng tạo hang động và thạch nhũ ở vườn quốc gia Phong Nha – Kẽ Bàng với những hình dạng phong phú đa dạng được hình thành như thế nào ?Giải thích Ở các vùng núi đá vôi, thành phần chủ yếu là CaCO3. Khi trời mưa trong không khí có CO2 tạo thành môi trường axit nên làm tan được đá vôi. Những giọt mưa rơi xuống sẽ bào mòn đá theo phương trìnhCaCO3 + CO2 + H2O → CaHCO32Theo thời gian tạo thành các hang động. Khi nước có chứa CaHCO32 ở đá thay đổi về nhiệt độ và áp suất nên khi giọt nước nhỏ từ từ có cân bằngCaHCO32 → CaCO3 + CO2 + H2ONhư vậy lớp CaCO3 dần dần lưu lại ngày càng nhiều, dày tạo thành những hình thù đa dạngÁp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Câu tục ngữ “ Nước chảy đá mòn” mang ý nghĩa hóa học gì?Giải thích Thành phần chủ yếu của đá là CaCO3. Trong không khí có khí CO2 nên nước hòa tan một phần tạo thành axit H2CO3. Do đó xảy ra phản ứng hóa học CaCO3 + CO2 + H2O → CaHCO32Khi nước chảy cuốn theo CaHCO32, theo nguyên lí dịch chuyển cân bằng thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo phía phải. Kết quả là sau một thời gian nước đã làm cho đá bị bào mòn dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 3 Vì sao trước khi thi đấu các VDV thể thao cần xoa bột trắng vào lòng bàn tay ?Giải thích Loại bột trắng này có tên gọi là “ Magie cacbonat” MgCO3 mà người ta vẫn gọi là bột Magie. Là loại bột rắn mịn, nhẹ có tác dụng hút ẩm thi đấu các VDV thường ra nhiều mồ hôi MgCO3 có tác dụng hấp thụ mồ hôi đồng thời tăng cường ma sát giữa bàn tay và dụng cụ thể thao của dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củngGiải thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 30 Silic. Công nghiệp dụ 1 Làm thế nào có thể khắc được thủy tinh ?Giải thích Muốn khắc thủy tinh người ta nhúng thủy tinh vào sáp nóng chảy, nhấc ra cho nguội, dùng vật nhọn khắc hình ảnh cần khắc nhờ lớp sáp mất đi, rồi nhỏ dung dịch HF vào thì thủy tinh sẽ bị ăn mòn ở những chổ lớp sáp bị cào đi SiO2 + 4HF → SiF4↑ + 2H2ONếu không có dung dịch HF thì thay bằng dung dịch H2SO4 đặc và bột CaF2. Làm tương tự như trên nhưng ta cho bột CaF2 vào chổ cần khắc, sau đó cho thêm H2SO4 đặc vào và lấy tấm kính khác đặt trên chổ cần khắc. Sau một thời gian, thủy tinh cũng sẽ bị ăn mòn ở những nơi cạo + 2H2SO4 → CaSO4 + 2HF↑ dùng tấm kính che lạiSau đó SiO2 + 4HF → SiF4↑ + 2H2OÁp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 36 dụ 1 Vì sao có khí metan thoát ra từ ruộng lúa hoặc các ao hồ?Giải thích Trong ruộng lúa, ao hồ thường chứa các vật thể hữu cơ. Khi các vật thể hữu cơ phân hủy trong điều kiện không có oxi sinh ra khí dụng hiện tượng này người ta đã làm các hầm biogas trong chăn nuôi heo tạo khí metan để sử dụng đun nấu hay chạy máy …Áp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 37 dụ 1 Làm cách nào để quả mau chín ?Giải thích Từ lâu người ta đã biết xếp một số quả chín vào giữa sọt quả xanh thì toàn bộ sọt quả xanh sẽ nhanh chóng chín đều. Bí mật của hiện tượng này đã được các nhà khoa học phát hiện khi nghiên cứu quá trình chín của trái cây. Trong quá trình chín trái cây đã thoát ra một lượng nhỏ khí etilen. Khí này sinh ra có tác dụng xúc tác quá trình hô hấp của tế bào trái cây và làm cho quả mau dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 38 dụ 1 Vì sao ném đất đèn xuống ao làm cá chết ? Giải thích Đất đèn có thành phần chính là canxi cacbua CaC2, khi tác dụng với nước sinh ra khí axetilen và canxi hiđroxitCaC2 + 2H2O → C2H2 + CaOH2Axetilen có thể tác dụng với nước tạo ra anđehit axetic, chính chất này làm tổn thương đến hoạt động hô hấp của cá vì vậy có thể làm cá chếtÁp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 41 Nhiên dụ 1 Vì sao ngày nay không dùng xăng pha chì ?Giải thích Xăng pha chì có nghĩa là trong xăng có pha thêm một ít Tetraetyl chì C2H54Pb, có tác dụng làm tăng khả năng chịu nén của nhiên liệu dẫn đến tiết kiệm khoảng 30% lượng xăng sử dụng. Nhưng khi cháy trong động cơ thì chì oxit sinh ra sẽ bám vào các ống xả, thành xilanh, nên thực tế còn trộn vào xăng chất 1,2 – đibrometan CH2Br – CH2Br để chì oxit chuyển thành muối PbBr2 dễ bay hơi thoát ra khỏi xilanh, ống xả và thải vào không khí gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người. Từ những điều gây hại trên mà hiện nay ở nước ta không còn dùng xăng pha chì dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên khi giảng phần nhiên liệu thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Vì sao đốt xăng đốt xăng cồn thì cháy hết còn đốt gỗ than lại còn tro ?Giải thích Khác với gỗ, than thì xăng và cồn là hợp chất hữu cơ có độ thuần khiết cao. Khi đốt cháy xăng và cồn chung sẽ cháy hoàn toàn tạo CO2 và hơi nước. Tuy xăng là hỗn hợp của nhiều HCB nhưng chúng đều dễ cháy. Với than và gỗ có thành phần phức tạp như xenlulozo, bán xelulozo là những hợp chất dễ cháy và có thể cháy hết, tuy nhiên ngoài thành phần trên gỗ, than còn có các khoáng vật không dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên khi giảng phần nhiên liệu thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 44 Rượu dụ 1 Cồn khô và cồn lỏng có cùng một chất không ? Tại sao cồn khô lại được ?Giải thích Cồn khô và cồn lỏng đều là cồn rượu etylic nồng độ cao vì người ta cho vào cồn lỏng một chất hút dịch thể, loại chất này làm cồn lỏng chuyển khô. Ngoài ra loại chất này cồn dùng trong sản xuất tả lót, …Áp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên khi học xong phần tính chất vật lí..Ví dụ 2 Tại sao rượu giả có thể gây chết người ?Giải thích Để thu được nhiều rượu rượu etylic người ta thêm nước vào pha loãng ra những vì vậy rượu nhạt đi người uống không thích. Nên họ pha thêm một ít rượu metylic làm nồng độ rượu tăng lên. Chính rượu metylic gây ngộ độc, nó tác động vào hệ thần kinh và nhãn cầu, làm rối loạn chức năng đồng hóa của cơ thể gây nên sự nhiễm dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 3 Vì sao cồn có khả năng sát khuẩn ?Giải thích Cồn là dung dịch rượu etylic C2H5OH có khả năng thẩm thấu cao, có thể xuyên qua màng tế bào đi sâu vào bên trong gây đông tụ protein làm cho tế bào chết. Thực tế là cồn 75o có khả năng sát trùng là cao nhất. Nếu cồn lớn hơn 75o thì nồng độ cồn quá cao làm cho protein trên bề mặt vi khuẩn đông cứng nhanh hình thành lớp vỏ cứng ngăn không cho cồn thấm vào bên trong nên vi khuẩn không chết. Nếu nồng độ nhỏ hơn 75o thì hiệu quả sát trùng dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố dụ 4 Vì sao rượu có khả năng khử mùi tanh của cá ?Giải thích mùi tanh của cá là do cac amin “lẩn trốn” trong cá gây nên. Khi chiên cá cho thêm 1 ít rượu có tác dụng hòa tan các amin ra khỏi cá, ở nhiệt độ cao các amin này sẽ bay hơi. Ngoài ra trong rượu có một ít etylaxetat có mùi dễ dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 5 Khi các cầu thủ bị đau, nhân viên y tế thường phun thuốc vào chỗ bị thương?Giải thích Khi các cầu thủ bị thương thường rất đau, nhân viên y tế thường phun thuốc vào chỗ bị thương là cloetan C2H5Cl sôi ở 12,30C. Các giọt cloetan tiết xúc với da nhiệt độ cơ thể là chúng sôi và bộc hơi nhanh. Quá trình này thun nhiệt mạnh là cho da bị đông cục và tê cứng . vì vậy thần kinh cảm giác sẽ không chuyền cơn đau lên não. Chú ý cloetan chỉ là làm mất cảm giác đau tam thời, không phải là thuốc có tác dụng chữa vết dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 47 Chất béoVí dụ 1 Dân gian ta có câu“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh.”Dựa vào kiến thức hóa học về chất béo, em hãy giải thích vì sao thịt mỡ thường được ăn cùng với dưa chua?Giải thích Vì trong dưa hành có một lượng nhỏ axit tạo môi trường thủ phân các chất béo có trong thịt mỡ. Giúp giảm lượng chất béo trong thịt mỡ, không gây cảm giác dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 50 dụ 1 Vì sao ăn đường glucozơ lại cảm thấy đầu lưỡi mát lạnh ?Giải thích Vì glucozơ tạo một dung dịch đường trên lưỡi, sự phân bố các phân tử đường trong quá trình hòa tan là quá trình thu nhiệt, do đó ta cảm thấy đầu lưỡi mát dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố phần tính chất vật thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 52 Tinh bột và dụ 1 Tại sao khi ăn cơm nhai kỹ sẽ thấy vị ngọt?Giải thích Cơm chứa một lư­ợng lớn tinh bột, khi ăn cơm trong tuyến n­ước bọt của ngư­ời có các enzim. Khi nhai kỹ trộn đều, tuyến n­ước bọt làm tăng cơ hội chuyển hoá một lượng tinh bột theo phản ứng thuỷ phân thành mantozơ, glucozơ gây ngọt theo sơ đồC6H10O5n → C12H22O11 + C6H12O6Tinh bột Mantozơ GlucozơÁp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố phần phản ứng thủy thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Vì sao gạo nếp nấu lại dẻo?Giải thích Tinh bột là hỗn hợp của 2 thành phần amilozo và amilopectit. Amilozo tan được trong nước, còn amilopectit không tan trong nước, trong nước nóng tạo hồ tinh bột, quyết định độ dẻo của tinh bộtVì sao gạo nếp lại dẻo hơn gạo tẻTinh bột có trong gạo tẻ, ngô tẻ có hàm lượng amilopectit cao chiếm 80%, amilozo chiếm 20%. Nên cơm gạo tẻ, ngô tẻ thường có độ dẻo bình thường .Tinh bột có trong gạo nếp, ngô có hàm lượng amilopectit rất cao chiếm 90%, amilozo chiếm 20%. Nên cơm gạo nếp, ngô thường dẻo hơn nhiều so với cơm gạo tẻ, ngô dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi củng thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 53 dụ 1 Tại sao khi nấu, xào thịt, đậu phụ không nên cho muối ăn chứa NaCl vào quá sớm?Giải thích Vì trong đậu, thịt chứa protein protit, vốn có tính keo khi gặp những chất điện ly mạnh, sẽ bị ng­ưng tụ thành những “óc đậu” khi nấu, xào nếu như­ cho muối ăn vào sớm, gây khó khăn cho thẩm thấu vào đậu, thịt và bị đông tụ cứng lại không có lợi cho tiêu hoá…Áp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố phần sự đông thích hiện tượng hóa học qua các bài họcVí dụ 2 Giải thích vì sao khi nấu canh cua thì có gạch cua nổi lên? Khi nấu trứng thì lòng trắng trứng kết tủa lại?Giải thích Vì trong những trường hợp đó có xảy ra sự kết tủa protit bằng nhiệt, gọi là sự đông tụ. Một số protit tan trong nước tạo thành dung dịch keo, khi đun nóng sẽ bị kết tủa. Áp dụng Giáo viên có thể đặt câu hỏi trên cho củng cố phần sự đông thích hiện tượng hóa học qua các bài họcBài 54 dụ 1 Teflon là chất gì?Do có các đặc tính quý đó, teflon được dùng để chế tạo những chi tiết máy dễ bị mài mòn mà không phải bôi mỡ vì độ ma sát nhỏ, vỏ cách điện, tráng phủ lên chảo, nồi,… để chống dínGiải thích hiện tượng hóa học qua các bài họcNguyên tắc và phương pháp điều chế kim loạiĐiều chế Axetilen C2H2 trong phòng thí nghiệmĐề thi vào lớp 10 môn hóa – Đề số 02Cảm ơn bạn đã xem Giải thích hiện tượng hóa học qua các bài học, Giải thích hiện tượng hóa học qua các bài học, Giải thích hiện tượng hóa học qua các bài học, Giải thích hiện tượng hóa học qua các bài học, Giải thích hiện tượng hóa học qua các bài học.

giải thích hiện tượng